پلی یورتان در واقع یک دستهی وسیع از الاستومرها و یا برخی از ترکیبات صلب پلیمری را شامل می شود. پلی یورتان به یک نوع ترکیب پلیمری گفته می شود که از تعداد زیادی گروه های یورتانی تشکیل شده اند.
همانطور که در تصویر زیر به وضوح مشخص است، گروه های یورتانی از واکنش شیمیایی گرماده میان یک گروه عاملی هیدروکسیلی (الکلی) و یک گروه عاملی ایزوسیاناتی به وجود می آیند.
فوم چیست؟
در میان کلیه ترکیبات پلیمری، در فرآیند فرآوری برخی از پلیمرها می توان از یک عامل فوم زای فیزیکی یا شیمیایی استفاده کرد. عوامل فوم زا در واقع عواملی هستند که طی یک واکنش شیمیایی(عامل فوم زای شیمیایی) یا بصورت فیزیکی(مانند تبخیر و…) منجر به تولید گاز در حین فرآیند فرآوری یا شکل دهی پلیمر می شوند. گازهای بوجود آمده به وسیله این عوامل طی فرآیند، سبب ایجاد حفرات بسیار ریز یا بزرگ بصورت یکنواخت در میان نمونه پلیمری می شوند، لذا از این رو محصول نهایی را فوم پلیمری می نامند.
از میان انواع فوم های پلیمری که در سایر مقالات به آن ها اشاره شده است، فوم های پلی یورتان یک دسته بزرگ و پرکاربرد می باشند که خود انواع مختلفی را شامل می شوند.
فوم پلی یورتان
فوم های پلی یورتان به دو دسته بزرگ فوم های سخت و فوم های انعطاف پذیر تقسیم می شوند. تفاوت اصلی این دو دسته در انتخاب نوع رزین پلی ال و عامل پخت ایزوسیاناتی می باشد. معمولا در فوم های سخت قسمت عمده رزین پلی ال را گروه های استری(پلی استر پلی الها) تشکیل می دهند. و گروه ایزوسیاناتی شامل حالت پلیمریک متیلن دی فنیل دی ایزوسیانات(پی ام دی آی) می باشد. زیرا گروه های استری به دلیل ماهیت قطبی خود دارای انعطاف پذیری کمتری بوده، و همچنین پی ام دی آی به دلیل داشتن عاملیت بیشتر از دو(بیشتر از دو گروه عاملی ایزوسیاناتی در هر مولکول) سبب تشکیل گروه های قطبی و سخت یورتانی بیشتر، و بیشتر شبکهای شدن ترکیب می شوند. این دو عامل در واقع عوامل اصلی تشکیل فوم های سخت پلی یورتان می باشند.
اما در فوم های انعطاف پذیز پلی یورتان عمدتا از پلی ال های اتری(پلی اتر پلی الها) و عوامل ایزوسیاناتی با عاملیت پایین تر شامل تولوئن دی ایزوسیانات(تی دی آی) و یا ام دی آی پری پلیمره شده(PMDI) استفاده می شود.