پلی‌یورتان

 پلی‌یورتان

.

پلی‌یورتان را اوّلین بار اوتو بایر[1] در سال ۱۹۳۷ در آلمان کشف کرد و بعد از آن این مواد با داشتن خواص ویژه پیشرفت بسیار زیادی را در انواع صنایع جهان داشتند. پلی‌یورتان(PU) نام عمومی پلیمرهایی است که دارای پیوند یورتانی می‌باشند.

این مواد(پلی‌یورتان‌ها) دسته بـزرگی از ترکیبات پلیمـری الاستیک هستند که از واکنشی افزایشی و گرمازا میان یک عامل پلی‌الی(مانند پلی‌اتر‌پلی‌ال[2] یا پلی‌استر‌پلی‌ال[3] و یا یک ترکیب دارای هیدروژن فعّال) با یک ترکیب ایزوسیاناتی[4] با حداقـل دو گروه عاملی ایزوسیاناتی(مانند TDI[5]، [6]MDI و [PMDI[7) به‌وجود می‌آیند. با تغییر در ساختار این عامل‌های الکلی و ایزوسیاناتی میتوان به پلیمرهایی با گستره وسیعی از خواص مکانیکی و حرارتی رسید که در کاربرد های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

شکل(1) واکنش پلیمریزاسیون میان پلی‌ال و دی‌ایزوسیانات

شکل(2) واکنش بین عامل الکلی با عامل ایزوسیناتی و تشکیل گروه یورتانی در حضور کاتالیزور آمینی

ترکیبات پلی‌یورتانی از دسته‌ی پلیمرهای با خواص بالا و گران قیمت می‌باشند که در انواع مختلف فوم‌های انعطاف پذیر[8] در خواص و کاربرد‌های مختلف مانند صنعت مبلمان و صندلی، فوم‌های سخت[9] در قالب ساندویچ پنل[10] که به عنوان عایق حرارتی و صوتی مورد استفاده قرار می‌گیرند، فوم‌های حافظه دار[11] در صندلی‌های وسایل نقلیه زمینی و هوایی مدرن، چسپ، رنگ و سیستم‌های پوششی[12] پلی‌یورتان، زیره‌های کفش پلی‌یورتان(از جمله ترکیباتی که خواص ترموپلاستیک الاستومرها[13] را از خود نشان می‌دهند) و اسپره[14]‌های پلی‌یورتان که عمدتاٌ به عنوان عایق کاربرد دارند، و یا کاربرد‌های دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

پلی یورتان به اختصار به صورت PUR نوشته می‌شود و نوشتار تجاری آنPU  است indianpharmall.com/. پلی‌یوروتان را به روش رشد مرحله‌ای(Step growth)، با واکنش یک مونومر دارای حداقل دو گروه ایزوسیانات با مونومری که حداقل دو گروه هیدروکسیل دارد در حضور کاتالیزر، تهیه می کنند. پلی یورتان دارای خواصی نظیر ترموست[15] بودن، استحکام بالا، سختی و دانسیته مناسب است، اما جامدی به شدت اشتعال‌پذیر می باشد. اولین پلی یورتان، از واکنش دی‌ایزوسیانات آلیفاتیک با دی‌آمین بدست‌آمد.

[1] Otto Bayer

[2] Polyether Polyol

[3] Polyester Polyol

[4] Isocyanate

[5] (Toluene diisocyanate(TDI

[6] Methylene diphenyl diisocyanate

[7] Polymeric Methylene diphenyl diisocyanate

[8] Flexible Foam

[9] Rigid Foam

[10] Sandwich Panel

[11] Shape Memory Foam

[12] Coating

[13] Thermoplastic Elastomer

[14] Spray

[15] Thermoset